KBW o obowiązkach gmin w związku z organizacją wyborów prezydenckich

Powołanie obwodowych komisji wyborczych

Jak podkreślił Grzegorz Gąsior, już w poniedziałek 28 kwietnia upływa termin na podanie do wiadomości publicznej obwieszczeń o zarejestrowanych kandydatach na prezydenta i na powołanie obwodowych komisji wyborczych.

„Praktycy wiedzą, że są to zadania wykonywane przez pracowników urzędów gmin, którzy poza czynnościami technicznymi przyjmują zgłoszenia kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych, sprawdzają te zgłoszenia, wprowadzają do systemu informatycznego Krajowego Biura Wyborczego” – powiedział członek KBW.

Organizacja transportu

Do 5 maja wyborcy niepełnosprawni i wyborcy, którzy w dniu głosowania ukończą 60 lat, mają prawo zgłosić zamiar skorzystania z bezpłatnego transportu do lokali wyborczego i transportu powrotnego. Natomiast do 8 maja gminy mają obowiązek podania do publicznej wiadomości informacji o organizacji w gminach wiejskich i miejsko-wiejskich takiego transportu.

Przedstawiciel KBW przypomniał, że obowiązek ten dotyczy gmin, w których nie funkcjonuje transport publiczny, albo w których przystanek do takiego transportu jest oddalony o ponad 1,5 km. O godzinie transportu gminy muszą poinformować wyborców najpóźniej 15 maja.

Akty pełnomocnictwa

Ekspert poinformował, że 9 maja upływa termin dla wyborców na składanie wniosków o głosowanie za pośrednictwem pełnomocnika. Wskazał przy tym, że w tegorocznych wyborach prezydenckich obowiązują inne przepisy dotyczące wydawania akt.

„W tym momencie wydawane są dwa akty pełnomocnictwa w wyborach prezydenta, czyli tak jak z zaświadczeniem zarówno na pierwszą turę, jak i na ewentualną drugą turę wyborów” – powiedział Gąsior.

Zgodnie z Kodeksem wyborczym, pełnomocnictwa udziela się przed wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) lub przed innym pracownikiem urzędu gminy upoważnionym do sporządzania aktów pełnomocnictwa do głosowania.

Jak przypomniał członek KBW, wniosek o sporządzenie aktu pełnomocnictwa może zostać złożony wyłącznie na obszarze gminy, w której wyborca jest ujęty w stałym obwodzie głosowania w Centralnym Rejestrze Wyborców i może zostać udzielone na obszarze tej gminy.

„To oczywiście nie musi być adres, pod którym ten wyborca jest ujęty w stałym obwodzie głosowania, ale musi być to na obszarze tej gminy” – zaznaczył.

Zapewnienie lokali wyborczych

Jednym z najważniejszych obowiązków gmin przed nadchodzącymi wyborami jest zapewnienie lokali dla obwodowych komisji wyborczych. Zgodnie z Kodeksem wyborczym, takie lokale muszą bezpłatnie udostępnić na wniosek wójta (burmistrza, prezydenta miasta) jednostki organizacyjne sprawujące trwały zarząd nieruchomości państwowych i komunalnych. 

Lokale w dniu głosowania powinny być dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych, a szczegółowe wymagania w tej kwestii określa rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 29 lipca 2011 r. w sprawie lokali obwodowych komisji wyborczych dostosowanych do potrzeb wyborców niepełnosprawnych. 

Dodatkowo w lokalu wyborczym powinny znajdować się m.in. pomieszczenia lub osłony zapewniające tajność głosowania, tj. łatwo dostępne miejsca umożliwiające każdemu wyborcy zapoznanie się z kartą do głosowania oraz  jej wypełnienie w sposób niewidoczny dla innych osób.

„Rzeczywiście, ta tajność głosowania powinna być zapewniona i niejednokrotnie spotykamy się w lokalu wyborczym  z przegrodą, która nie do końca pozwala na tajne głosowanie, albo na swobodne zapoznanie się z kartą do głosowania” – zwrócił uwagę Grzegorz Gąsior.

Lokal wyborczy powinien być też dobrze oświetlony, a jego wystrój powinien odpowiadać powadze głosowania.

Karty do głosowania

Od 5 do 15 maja do gmin mają być doręczane karty do głosowania, które powinny być odpowiednio zabezpieczone.

„Przypominam, że wszystkie karty do głosowania – przeznaczone do pakietów korespondencyjnych, przeznaczone jako rezerwa, ale także te dla obwodowych komisji wyborczych, muszą być należycie zabezpieczone zarówno przed dostępem osób trzecich do tych kart, jak i przed ewentualnymi jakimiś zdarzeniami losowymi”- przypomniał Grzegorz Gąsior.

Odpowiedzialność za zapewnienie należytego zabezpieczenia kart do głosowania ponosi wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Członek KBW dodał, że obwodowa komisja wyborcza musi ustalić z wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) i urzędnikiem wyborczym sposób i miejsce przechowywania do dnia głosowania odebranych materiałów wyborczych. Miejsce to musi być odpowiednio zabezpieczone.

Dodatkowo, zgodnie z Kodeksem wyborczym, rezerwowe karty do głosowania należy zmagazynować w urzędach gmin w celu ich sprawnego dostarczenia do obwodów w miarę  występujących potrzeb. Karty powinny być dowiezione zapewnionym wcześniej środkiem transportu.

Zgodnie z postanowieniem Marszałka Sejmu, pierwsza tura wyborów prezydenckich odbędzie się w niedzielę 18 maja. Lokale wyborcze będą czynne od godz. 7.00 do godz. 21.00. W przypadku, gdy żaden z kandydatów nie uzyska więcej niż 50 proc. poparcia, 1 czerwca odbędzie się druga tura wyborów, w której zmierzy się dwóch kandydatów z najwyższym poparciem w pierwszej turze.

mc/ mp/