Jak żyć obok niedźwiedzia – rusza cykl spotkań TPN z mieszkańcami Podhala

Według władz Parku, celem spotkań ma być budowanie świadomości lokalnej społeczności na temat zachowań niedźwiedzi i sposobów zapobiegania niechcianym wizytom tych drapieżników.

Tatrzański Park Narodowy rozpoczyna cykl spotkań informacyjno-edukacyjnych z mieszkańcami Podhala poświęcony bezkonfliktowej koegzystencji ludzi i niedźwiedzi brunatnych. Przyrodnicy chcą m.in. wyjaśniać, jak zapobiegać niebezpiecznym sytuacjom - poinformował TPN.

"Chcemy rozmawiać z mieszkańcami, hodowcami owiec, pszczelarzami oraz właścicielami gospodarstw i obiektów turystycznych o tym, jak w praktyce funkcjonować w sąsiedztwie dużych drapieżników, takich jak niedźwiedzie brunatne. Zależy nam na wspólnym wypracowywaniu rozwiązań i zwiększaniu bezpieczeństwa ludzi oraz zwierząt" - powiedział PAP z Tomasz Zwijacz-Kozica TPN koordynujący projekt.

Pierwsze spotkanie ma się odbyć 28 maja w Małem Cichem w gminie Poronin, a kolejne zaplanowano na 2 czerwca w Kościelisku.

Podczas spotkań pracownicy TPN opowiedzą m.in. o biologii i zwyczajach żerowania niedźwiedzi, zaprezentują metody zabezpieczania gospodarstw przed wizytami dzikich zwierząt oraz przedstawią wstępne wyniki badań telemetrycznych realizowanych w ramach miedzynarodowego projektu LECA.

Projekt LECA (Large carnivore Effective Coexistence Assistance) realizowany jest przez TPN we współpracy z 11 partnerami z Europy Środkowej. Jego celem jest poprawa monitoringu populacji dużych drapieżników - wilków, rysi i niedźwiedzi, minimalizowanie sytuacji konfliktowych i zapobieganie kłusownictwu.

W ramach projektu eksperci z różnych dziedzin współpracują z lokalnymi społecznościami i instytucjami, aby wypracować skuteczne metody ochrony drapieżników i wdrażać je w regionach transgranicznych Karpat.

Choć w Zakopanem i okolicach w ostatnich latach nie odnotowano bezpośrednich ataków niedźwiedzi na ludzi, to zwierzęta te regularnie podchodzą pod domostwa w poszukiwaniu łatwego pożywienia - najczęściej resztek kuchennych. Dochodziło również do przypadków niszczenia pasiek i ataków na zwierzęta hodowlane, m.in. owce.

Z kolei w kwietniu tego roku w Bieszczadach niedźwiedź zaatakował mężczyznę w lesie w miejscowości Szczawne. 27-latek z licznymi obrażeniami trafił do szpitala - najprawdopodobniej natknął się na niedźwiedzicę z młodymi. Do groźnych incydentów doszło również po słowackiej stronie - w marcu miał tam miejsce śmiertelny atak na mężczyznę, a w październiku ubiegłego roku niedźwiedzica z młodymi zaatakowała grzybiarza w środkowo-zachodniej części kraju.

Niedźwiedzie brunatne są w większości roślinożerne - żywią się leśnymi owocami, grzybami, pędami roślin, ale także padliną. Jesienią gromadzą zapasy tłuszczu, a zimę spędzają w gawrach - od listopada do marca. Samice co dwa lata rodzą od jednego do trzech młodych, które przez około 1,5 roku pozostają pod ich opieką. Dorosłe osobniki mogą ważyć do 300 kg i dożywać nawet 50 lat.

W Polsce niedźwiedzie objęte są ścisłą ochroną gatunkową. Ich główną ostoją są Bieszczady, gdzie żyje ich ok. 200, z czego 30-40 w samym nadleśnictwie Komańcza. W Tatrach, według badań genetycznych przeprowadzonych w 2013 r., żyło łącznie 45 niedźwiedzi - w tym 15 po polskiej stronie gór.

Szymon Bafia (PAP)