Rząd przyspiesza z ustawą o asystencji osobistej. Czy zdąży przed wakacjami

Posłowie PiS pytali w Sejmie wiceministra rodziny o niezrealizowaną dotychczas obietnicę wdrożenia ustawy o asystencji osobistej. Joanna Borowiak (PiS) wskazywała, że ustawa „jest jak widmo”, bo przede wszystkim nie widzą jej osoby z niepełnosprawnościami. Przypomniała, że w Sejmie od kilkunastu miesięcy znajduje się prezydencki projekt w tej sprawie. „Dlaczego zwodzicie osoby z niepełnosprawnościami? Jakie jest zaawansowanie prac nad tym projektem?” - pytała Borowiak.

Wiceminister Krasoń podkreślił, że wprowadzenie systemowych usług asystenckich jest bardzo ważnym aktem prawnym, jednak nie zgadza się z tezą, jakoby rząd nic w tym zakresie nie robił.

„To jest bardzo innowacyjna ustawa, która tak naprawdę wprowadza do polskiego porządku prawnego wiele kompletnie nowych mechanizmów dotyczących kontroli, czy chociażby przepływów finansowych, które mają pokrywać wypłaty dla asystentów, bo mówimy tutaj głównie o pieniądzu kierowanym bezpośrednio do asystenta czy do osoby z niepełnosprawnością” - powiedział Krasoń.

Zaznaczył, że prace w tym zakresie wymagają „mądrego i roztropnego myślenia”, gdyż w dużych zmianach „samo ściganie się na czas, które jest też ważnym elementem, może być przeciwskuteczne, jeżeli to prawo będzie złe”.

Zdaniem wiceministra projekt prezydencki ma wiele wad i jest zagrożenie, że nie sprawdzi się w praktyce. Przypomniał, że projekt resortowy był poddany szerokim konsultacjom społecznym, czego nie można powiedzieć o propozycji prezydenta.

Krasoń wskazał na ostatnie daty spotkań rządowego zespołu, który cały czas pracuje nad tym rozwiązaniem. Zapewnił, że w tej sprawie osiągnięto porozumienie koalicyjne i niedługo projekt o asystencji osobistej trafi na obrady Rady Ministrów.

„Horyzont czasowy, że to jeszcze stanie przed wakacjami w Sejmie i będzie mógł prezydent to podpisać, jest dla nas wciąż priorytetem” - przekazał pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych.

Na stronach Rządowego Centrum Legislacyjnego projekt ustawy o asystencji osobistej znalazł się w grudniu ub. roku. Przeszedł konsultacje społeczne, międzyresortowe, był poprawiany i zmieniany. Jest on obecnie na etapie Stałego Komitetu Rady Ministrów. Wcześniej szereg zastrzeżeń do projektu złożyło Ministerstwo Finansów.

Według regulacji zaproponowanej przez MRPiPS, z usług osobistego asystenta będzie mogła bezpłatnie skorzystać osoba z niepełnosprawnością od 13 do 65 r.ż. Miesięczny wymiar godzin asystencji oraz zakres wsparcia będzie ustalany indywidualnie przez powołany do tego zespół.

„Rozwiązaniem gwarantującym powszechność usługi będzie zobligowanie samorządu powiatowego do zapewnienia form jej realizacji, gdy zgłosi się do niego osoba z niepełnosprawnością. Powiat, jako realizator, będzie mógł wykonywać usługę we własnym zakresie lub zlecić jej wykonanie wybranemu podmiotowi (z katalogu określonego w ustawie), za którego działalność będzie ponosił odpowiedzialność. Przewiduje się również możliwość realizacji usługi przez podmioty pozarządowe (organizacje pozarządowe i spółdzielnie socjalne), działające na rzecz osób z niepełnosprawnościami na danym obszarze oraz możliwość samozarządzania asystencją osobistą przez użytkownika - osobę z niepełnosprawnością” – czytamy w OSR projektu.

Obecnie usługi asystenckie realizowane są przez MRPiPS w ramach czasowych programów kierowanych do samorządów i organizacji pozarządowych. Nie ma systemowego uregulowania usług asystenckich tak, by każda osoba potrzebująca miała do nich dostęp.

W Sejmie procedowany jest prezydencki projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami. Regulacja w październiku 2024 r. trafiła do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Według propozycji prezydenta, usługa ma być dostępna w każdym powiecie dla osób powyżej 18 lat i być finansowana z budżetu państwa. Projekt przewiduje od 40 do 200 godzin asystencji osobistej miesięcznie.

kkr/ mam/