Prezes UODO: Przepisy regulujące dostęp do informacji publicznej wymagają zmiany

Prezes UODO swoje stanowisko oparł na treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 3 kwietnia 2025 r., w którym rozstrzygnięto kwestię konfliktu dwóch praw – prawa dostępu do informacji publicznej i prawa do ochrony danych osobowych.

TSUE zauważył, że zgodnie z rozporządzeniem o ochronie danych osobowych (RODO) państwa członkowskie UE mogą zachować lub wprowadzić bardziej szczegółowe przepisy, aby dostosować stosowanie RODO w określonych sytuacjach. Dotyczy to przypadków, w których przetwarzanie danych osobowych jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego spoczywającego na administratorze danych lub do realizacji zadań wykonywanych w interesie publicznym bądź w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi. 

W kontekście publicznego dostępu do dokumentów prezes UODO wskazał, że zgodnie z RODO dane osobowe zawarte w dokumentach urzędowych, którymi dysponuje organ, podmiot publiczny lub prywatny w związku z realizacją zadania wykonywanego w interesie publicznym, mogą być ujawniane na podstawie przepisów prawa Unii Europejskiej lub prawa krajowego. Ujawnienie tych danych musi jednak odbywać się w sposób, który pozwala pogodzić prawo do publicznego dostępu do dokumentów z prawem do ochrony danych osobowych.

Prezes Wróblewski zaznaczył, że analizowany wyrok TSUE należy odnieść przede wszystkim do treści ustawy o dostępie do informacji publicznej. Wskazał przy tym na art. 5 ust. 2 ustawy, zgodnie z którym prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie nie obejmuje osób pełniących funkcje publiczne i w przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca zrezygnują z tego prawa.

„Wskazana regulacja nie zawiera jednak żadnego odesłania do przepisów o ochronie danych osobowych i samego RODO, niemniej z orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że prawo do ochrony danych osobowych należy wywieść z szerszego zakresowo prawa do prywatności jako prawnego ograniczenia dostępu do informacji publicznej” – czytamy w komunikacie UODO.

Jak zaznaczył Wróblewski, kwestia zapewnienia autonomii informacyjnej osobie, której dane dotyczą, co do której złożony został wniosek o udostępnienie informacji publicznej, nie jest ani wystarczająco precyzyjnie uregulowana, ani jednoznacznie utrwalona w orzecznictwie sądów.

W swoim wyroku TSUE podkreślił, że przed przekazaniem dokumentów zawierających dane osobowe konieczna jest konsultacja przez administratora z osobą, której dane dotyczą. Z konsultacji można zrezygnować, gdy nie ma możliwości kontaktu, gdy kontakt lub  próba jego podjęcia wiąże się z „niewspółmiernie dużym wysiłkiem” lub w przypadku ograniczenia prawa publicznego dostępu do dokumentów.

„Z orzeczenia TSUE płynie wniosek, że ustawa o dostępie do informacji publicznej nie określa wystarczająco szczegółowo wymogów przetwarzania i innych środków w celu zapewnienia zgodności przetwarzania z prawem i jego rzetelności, tak jak wymaga tego art. 6 ust. 2 RODO” – napisano w komunikacie.

Prezes UODO wyjaśnił, że z ustawy o dostępie do informacji publicznej nie wynika, jakimi przesłankami należy się kierować przy ocenie, czy udostępnienie nie naruszy prawa do prywatności osoby, której wniosek dotyczy, ani nie określa trybu odnoszącego się do zapewnienia autonomii informacyjnej. 

„W efekcie administrator realizujący ten wniosek nie ma pewności, czy jego działanie (lub zaniechanie) w tym zakresie jest zgodne z przepisami tej ustawy i zasadami ochrony danych osobowych” – wyjaśnił prezes.

„Należy zatem dokonać stosownych precyzyjnych zmian w polskich przepisach regulujących dostęp do informacji publicznej w zgodzie z treścią wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i przepisami o ochronie danych osobowych” – zaapelował prezes Mirosław Wróblewski.

Pełne stanowisko prezesa UODO skierowane do Sekretarza Stanu w Ministerstwie ds. Unii Europejskiej dostępne jest w poniższym załączniku.

mc/