Bogumiła Berdychowska wyróżniona Medalem św. Cyryla i Metodego

Dyrektor Centrum prof. Walenty Baluk powiedział, że wyróżnienie zostało przyznane Berdychowskiej "w uznaniu dla jej dużego wkładu w rozwój partnerskich relacji polsko-ukraińskich na wielu płaszczyznach, w tym na polu dialogu i porozumienia między narodami Polski a Ukrainy".

Publicystka i dziennikarka specjalizująca się w historii Ukrainy i stosunkach polsko-ukraińskich Bogumiła Berdychowska otrzymała w czwartek w Lublinie Medal św. Cyryla i Metodego przyznawany przez Centrum Europy Wschodniej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Berdychowska w swoim wystąpieniu przypomniała kilka postaci naukowców, działaczy i publicystów, którzy jej zdaniem wnieśli znaczący wkład w budowanie relacji i dialogu polsko-ukraińskiego. Wskazywała na prof. UMCS Michała Łesiowa, ukraińskiego polityka dysydenta Michajło Horynia, prof. Bogdana Osadczuka, Jacaka Kuronia oraz Jerzego Giedroycia założyciela miesięcznika "Kultura" wydawanego w Paryżu na emigracji. Czasopismo choć zakazane przez cenzurę PRL, docierało do Polski i w znacznym stopniu ukształtowało poglądy polskiej inteligencji.

"Mam nadzieję, że współczesnym polskim politykom, również po ostatnich wyborach prezydenckich, starczy wyobraźni i konsekwencji, żeby realizować koncepcję polityki wschodniej wypracowanej w ramach paryskiej +Kultury+" - powiedziała.

Berdychowska w rozmowie z dziennikarzami przypomniała "dobre tradycje" polskich prezydentów, którzy w istocie wobec Ukrainy prowadzili politykę wsparcia i dialogu. Jej zdaniem priorytety się nie zmieniły i pozostają nimi: partnerski dialog, wsparcie, "adwokatowanie" Ukrainie na forum międzynarodowym oraz działania na rzecz rozwiązywania historycznych zaszłości, które są źródłem największych napięć w relacjach polsko-ukraińskich.

"Bez rozwiązania tych spraw, następne kroki w kierunku stabilnej i bezpiecznej tej części naszej Europy, będzie bardzo trudno wykonać. (…) Mamy tu bowiem jeszcze trzeciego gracza czyli Rosję, która wykorzystuje każde możliwe napięcia w naszch dwustronnych relacjach, żeby pogłębiać podziały albo doprowadzić do zablokowania relacji" - tłumaczyła.

Jej zdaniem proces prowadzenia ekshumacji polskich ofiar nacjonalistów ukraińskich na Wołyniu powinien być kontynuowany. "Przełomem w tej dziedzinie będzie nie jedna czy druga ekshumacja, tylko sytuacja, w której te ekshumacje nie będą problemem politycznym, tylko zejdą na poziom decyzji administracyjnych, czyli będą standardem" - zaznaczyła.

Berdychowska - absolwentka filologii polskiej KUL - w latach 1989-1994 kierowała w Ministerstwie Kultury i Sztuki Biurem ds. Mniejszości Narodowych. W latach 1991-1993 pracowała w Ośrodku Studiów Wschodnich. Od 1994 r. do 2002 r. była zastępczynią dyrektora V programu Polskiego Radia.

To współzałożycielka i członkini Komitetu Obywatelskiego Solidarności z Ukrainą (KOSzU) istniejącego od 2014 r. Współpracowała z Ośrodkiem Myśli Politycznej, Fundacją im. Stefana Batorego, Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Publikowała m.in. w "Gazecie Wyborczej", "Krytyce" (Kijów), "Rzeczpospolitej", "Tygodniku Powszechnym", "Więzi" a także na łamach "Kultury" i "Zeszytów Historycznych".

W Narodowym Centrum Kultury w Warszawie kieruje działem programów stypendialnych, w tym tych przeznaczonych dla młodych twórców z Białorusi i Ukrainy oraz innych krajów Europy Środkowowschodniej i państw postsowieckich. Jest laureatką wielu nagród i wyróżnień m.in. została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, otrzymała też Nagrodę im. Jerzego Giedroycia przyznawaną przez "Rzeczpospolitą".

Medal św. Cyryla i Metodego ustanowiono w 2013 roku. Odznaczani są nim wybitni uczeni i działacze za aktywność naukową, organizacyjną i społeczną na rzecz Europy Wschodniej. Medal przyznaje Kapituła po zasięgnięciu opinii Rady Naukowej Centrum Europy Wschodniej UMCS. W poprzednich latach medal otrzymali m.in. Paweł Kowal, prof. Jurij Makar, prof. Zachar Szybieka, Mykoła Kniażycki.

Wręczenie medalu Berdychowskiej poprzedziło obrady I Konwencji Badaczy Europy Środkowej i Wschodniej pt. "Europa Środkowa i Wschodnia w okresie zmian. Polityka i społeczeństwo", organizowanej na UMCS. W konferencji uczestniczą naukowcy z różnych krajów - z Polski, Ukrainy, Mołdawii - reprezentujący różne dziedziny wiedzy, zajmujący się m.in. historią, kulturą, polityką i społeczeństwem.

Tematem dyskusji jest m.in. historia, tożsamość i pamięć narodów Europy Środkowej i Wschodniej, a także problemy geopolityki i bezpieczeństwa międzynarodowego w tym regionie. Konwencja potrwa do piątku.(PAP)

ren/ agt/